Tussenrapportage Rekenkamer: signaal van systeemfalen bij UWV
De Algemene Rekenkamer publiceerde recent een tussentijdse rapportage over de uitvoering van de WIA door UWV. De bevindingen? Schokkend. Maar wat betekent dit concreet – voor professionals, werkgevers én cliënten? En wat kunnen we ervan leren?
“Signalen van fouten in WIA-uitkeringen werden niet opgemerkt.”
Dat is de openingszin van de rapportage, en meteen de kern van het probleem. Uit de cijfers blijkt dat van de 220.000 lopende WIA-dossiers er 43.000 opnieuw beoordeeld moeten worden. Nog eens 8.000 dossiers die inmiddels zijn gestopt, vallen buiten deze controle. Fouten in de dagloonberekening komen voor bij naar schatting 13% van de nieuwe uitkeringen tussen 2020 en 2024.
Wat dat betekent voor betrokkenen?
- Ongeveer 16.000 tot 20.000 mensen kregen structureel te weinig uitkering.
- Gemiddeld gaat het om een nabetaling van € 2.745 bruto per persoon, maar uitschieters tot boven de € 25.000 zijn mogelijk.
- Totale geschatte nabetaling: € 53 miljoen. Kosten om het te herstellen? € 58 miljoen.
Waarom is dit relevant voor werkgevers?
Waarom ging dit mis?
De oorzaken zijn breed en diep. De Algemene Rekenkamer somt zes structurele knelpunten op:
- Focus op snelheid boven juistheid. Tijdigheid en klanttevredenheid kregen meer aandacht dan correcte beoordelingen.
- Corona-effect. Tijdens en na corona werden kwaliteitscontroles afgeschaald – en dat bleef zo.
- Gebrekkige opvolging van kwaliteitsbevindingen. Foutmeldingen verzandden in de organisatie.
- Thuiswerken. Minder overleg, minder inwerktijd, meer personeelswisselingen.
- Verouderde IT-systemen. Veel handmatig werk in verschillende losse systemen verhoogde de foutkans.
- Complexe en veranderlijke regelgeving. Bijvoorbeeld wijzigingen in de dagloondefinitie, waar systemen en medewerkers niet op voorbereid waren.
De hersteloperatie: wat gebeurt er nu?
UWV start in juni 2025 met het corrigeren van foutieve dagloonberekeningen. Dat gebeurt met een ‘lerende aanpak’: eerst een kleinschalige test, daarna grootschalige uitrol. De herstelacties richten zich op:
- Dagloonfouten (door verkeerd toegepaste indexcijfers)
- Discriminatie door loonloze tijdvakken
- Fouten bij toeslagen door opt-in inkomens
- Onjuiste verrekeningen met arbeidsongeschiktheidspensioen
In totaal gaat het om meerdere correcties die, waar mogelijk, in één keer worden uitgevoerd om cliënten niet onnodig te belasten.
Wat is het bredere plaatje?
De rapportage legt niet alleen fouten bloot, maar ook systeemfalen. Kwaliteitssystemen werkten niet goed. De raad van bestuur van UWV kreeg onvoldoende informatie. Er was geen landelijke monitoring van fouten. En cliënten merkten vaak niets, omdat de rekenregels te ingewikkeld zijn om zelf te controleren.
Wat kunnen we hiervan leren?
Dit rapport vraagt niet alleen vraagt om herstel, maar ook om reflectie. Op drie niveaus:
- Voor professionals: het belang van goed inzicht in processen, cijfers en verantwoordelijkheden is cruciaal.
- Voor cliënten: meer transparantie en begrijpelijke communicatie is essentieel.
- Voor beleid en uitvoering: fouttolerantie is menselijk, maar het systeem moet die fouten op tijd signaleren.
Vooruitblik
De correctieoperatie duurt naar verwachting twee jaar. Tegelijkertijd buigt de Tweede Kamer zich over de bredere toekomst van het sociaal zekerheidsstelsel. De signalen zijn duidelijk: het moet fundamenteel anders – transparanter, consistenter en rechtvaardiger.
Juist daarom doen wij bij Synck wat we doen. Door eigenrisicodrager te worden, pak je als organisatie de regie. Dat vraagt inzicht, overzicht en eigenaarschap, maar levert ook grip op. Precies waar wij voor staan: heldere communicatie, structuur in complexe processen en structurele verbetering.
Vragen over jouw WIA-situatie of die van je organisatie? Wij denken graag met je mee. Neem contact met ons op.
Neem contact met ons op:
085 - 00 47 378
info@synckcompany.nl
